Uniwersytet III Wieku w Łapach

Szczegóły
08.03.2009

Utworzenie Uniwersytetu III Wieku zrodziło się z potrzeby ludzi starszych. Temat ten był podejmowany w dyskusjach wielu osób, ale brakowało podmiotu, który mógłby wziąć na siebie wiele spraw organizacyjnych (w tym kwestii lokalowych i in.), zwłaszcza w początkowym etapie tworzenia i funkcjonowania Uniwersytetu. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łapach zdecydowała się wziąć na siebie stworzenie podstaw działania placówki i prowadzenie Uniwersytetu III Wieku do czasu jego usamodzielnienia się, gdyby to miało kiedyś nastąpić.

Biblioteka Publiczna, właśnie w odpowiedzi na potrzeby ludzi w podeszłym wieku, postanowiła zaangażować się w ten nowy na terenie Gminy Łapy systemu kształcenia. Ideę od początku popierał burmistrz Łap, wskazując na konieczność podjęcia działań zmierzających do zwiększenia aktywności ludzi dorosłych. Urząd Miejski w okresie tworzenia Uniwersytetu III Wieku nie szczędzi nam pomocy, ale zagwarantował ją także przez cały czas funkcjonowania tej formy dydaktycznej.

Biblioteka ma dobre doświadczenie w pracy z osobami starszymi. Nie tylko obsługujemy wiele osób dorosłych poprzez działalność Czytelni i Wypożyczalni, ale też przez prelekcje i spotkania, jakie cyklicznie organizujemy. Aktywność ludzi starszych mogliśmy wspierać organizując kursy komputerowe, ale takich inicjatyw było znacznie więcej. Właśnie poprzez te działania, a obecnie także przez Uniwersytet III Wieku pragniemy pobudzać osoby starsze do aktywności i wspierać przejawy tej aktywności.

 

Potrzeba tworzenia Uniwersytetów III Wieku

Szczegóły
08.03.2009

Obecnie osoby starsze stanowią prawie 13% polskiego społeczeństwa, a liczy się, że za 15 lat będą już stanowić 17% ogółu ludności w Polsce. Przemiany ekonomiczne, gospodarcze, postęp techniczny i ekonomiczny sprawiły, że to właśnie ta grupa polskiego społeczeństwa najmniej zyskała na tych przeobrażeniach, jakie dokonywały się na świecie i w Polsce w ostatnich latach. Często osoby te musiały rezygnować z dalszej edukacji, z przyczyn ekonomicznych czy losowych. W efekcie tego pozostają niezaspokojone takie potrzeby jak: potrzeba samokształcenia, potrzeba poznawania środowiska, potrzeba poszerzania wiedzy i umiejętności, potrzeba wykonywania społecznie użytecznych działań, potrzeba bycia uznanym za część społeczeństwa, grupy, potrzeba wypełnienia wolnego czasu, potrzeba utrzymywania więzi towarzyskich, potrzeba stymulacji psychicznej i fizycznej, a także możliwość realizacji młodzieńczych marzeń, które były dotychczas nie do pogodzenia z życiem zawodowym i obowiązkami wobec rodziny.

Podane powyżej dane statystyczne ukazują, że stanowczo za mało osób korzysta z różnorakich form kształcenia i zdobywania wiedzy. Skutkiem takiego stanu jest nie tylko ograniczona aktywność zawodowa, ale i aktywność społeczna. Trzeba pamiętać, że w odniesieniu do seniorów edukacja nie tylko zwiększa szansę na pozyskanie pracy, ale również zapobiega wykluczeniu społecznemu.

 

Osoby starsze kapitałem społeczeństwa

Szczegóły
08.03.2009

Jedną z cech współczesnego społeczeństwa krajów rozwijających się jest starzenie się ludności. Rośnie długość życia ludzi, przybywa ludzi w wieku poprodukcyjnym, maleje przyrost naturalny. Zjawisko te dotyczą także Polski. Badania wskazują, że starzenie się jest w większym stopniu procesem zachodzącym w psychice ludzi starszych, niż warunkiem biologicznym. Duże znaczenie ma fakt, by włączyć osoby starsze do systemu kształcenia ustawicznego, by ludzie ci mogli aktualizować swoją wiedzę, mogli aktywnie uczestniczyć w każdych procesach zachodzących wokół nich, w środowiskach, w których żyją, by zachować i zwiększyć ich sprawność intelektualną, psychiczną i fizyczną.

Indeks kapitału intelektualnego dla seniorów plasuje Polskę na ostatnim miejscu pośród 16 krajów europejskich. To jeden z wniosków płynących z Raportu „Kapitał intelektualny Polski” – opracowany przez Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów w 2008 r. Na to niekorzystne miejsce w istotnym stopniu wpływają m.in. następujące statystyki:

  • niski poziom aktywności zawodowej polskich seniorów;
  • wysoki poziom poczucia alienacji wśród osób starszych;
  • niski poziom dostępności usług medycznych liczony jako liczba lekarzy na 1000 mieszkańców.

Na tle niektórych społeczeństw europejskich (Austria, kraje skandynawskie, Niemcy) niewielka część Polaków w wieku 55-64 lata (16,2%) korzysta z jakichkolwiek form zdobywania wiedzy. To powoduje, że osoby 50+, które są często w pełni sprawne fizycznie i psychicznie, przestają być aktywne zawodowo i społecznie tylko dlatego, że nie aktualizują swojej wiedzy i umiejętności.

 

Z historii Uniwersytetów III Wieku

Szczegóły
08.03.2009

Uniwersytet Trzeciego Wieku jest placówką dydaktyczną dla osób w podeszłym wieku. Naturalnie, nie jest to uczelnia, nie ma więc charakteru akademickiego, nie zdaje się egzaminów, ani nie otrzymuje stopni naukowych (choć niejednokrotnie takie placówki powstają także przy ośrodkach akademickich, wykorzystując kadrę naukową uczelni), ale spełnia znakomitą rolę w dziedzinie kształcenia dorosłych (kształcenia ustawicznego) i pomocy w ich samokształceniu, a co za tym idzie dąży do poprawy jakości życia osób starszych.

Idea Uniwersytetów III Wieku jest stosunkowo młoda. Zrodziła się we Francji w 1973 roku, kiedy to przy Uniwersytecie w Tuluzie utworzono placówkę dydaktyczną dla osób starszych właśnie nazwaną Uniwersytetem Trzeciego Wieku1. Idea szybko rozpowszechniła się po całej Europie i wielu krajach zaczęły powstawać podobne placówki. Już w 1975 r. w Warszawie powstał pierwszy w Polsce Uniwersytet III Wieku. Obecnie w Polsce działa ok. ok. 130 Uniwersytetów III Wieku. W większości prowadzonych przez stowarzyszenia,  zajmujące się działalnością popularnonaukową oraz kulturalno-rekreacyjną, prowadzące odczyty, wykłady, panele dyskusyjne, lektoraty językowe, ale także zespoły twórcze, np. literacki, pamiętnikarski, plastyczny, muzyczny. Zajmują się one także rehabilitacją ruchową, rekreacją, organizowaniem obozów i wycieczek.

W wypadku stowarzyszeń osoby uczestniczące w zajęciach wnoszą przy zapisie niewielką roczną składkę. Powołują oni Samorząd Słuchaczy, który bierze na siebie wiele spraw organizacyjnych.

W Łapach Uniwersytet organizuje się przy Bibliotece Publicznej. Z czasem może się usamodzielnić i powołać odrębne stowarzyszenie, jeśli taka byłaby wola Słuchaczy.