Mosty w Uhowie

Mosty drogowe

Przed II wojną światową nie było w Uhowie mostu drogowego. Ludzie przeprawiali się łodziami na drugi bądź szli przez most kolejowy. Po II wojnie światowej, imitacją, dość marną, mostu drogowego była drewniana, wąska kładka. Przejechanie na drugą stronę nie załadowaną furmanką sprawiało tyle trudności, że woźnica z duszą na ramieniu, powoli przeprawiał się przez rzekę.  Jak więc transportowano towary? Otóż wyładowane (na przykład węglem) furmanki zatrzymywały się nad Narwią. Stamtąd, uhowskie pychówki, przewoziły dany towar na drugi brzeg. Nie było to najwygodniejsze, ale jedyne wyjście, jeżeli chodziło o transport. Wspomnienia Jana Szymanowskiego opisują budowę drugiego mostu drogowego przez Narew w Uhowie w 1956 roku. Według autora, wody rzeki nie przybierały zbyt wysoko, a spływ lodów odbywał się bardzo spokojnie. Jednak Narew w okolicach Uhowa była zarośnięta sitowiem, a dno miała bagniste, pełne mielizn i wysepek. To właśnie stało się głównym utrudnieniem prac budowlanych. Jezdnia mostu znajdowała się trzy metry nad poziomem lustra wody. Gotowe przejście wraz z dojazdami, przy wykonywaniu których, Wojskom Drogowym pomagała miejscowa ludność, przekazano do eksploatacji w lipcu 1956 roku. Był to most drewniany.

„Most łączy, most dzieli”

Podstawową funkcją mostu jest łączenie dwu brzegów rzeki. Most kolejowy w Uhowie łączy naszą miejscowość nie tylko z Łapami, ale też ze stolicą Warszawą, a tym samym z całym światem. Linia kolejowa biegnąca przez Uhowo prowadzi daleko na wschód, aż do Sankt Petersburga.

Czy most dzieli?

Można powiedzieć, że dzielił wówczas, gdy był inny rozstaw torów. Dzielił też, gdy był wysadzony podczas wojny. W czasie Królestwa Polskiego, gdy granica częściowo biegła wzdłuż Narwi, Uhowo znajdowało się pod zaborem Rosyjskim, a Królestwo Polskie było oddzielnym terytorium. Od połowy listopada 1918 do lutego 1919, rzeka Narew stanowiła linię demarkacyjną. Most kolejowy na Narwi był jednym z punktów granicznych. Most kolejowy miał bardzo duże znaczenie w II połowie XX wieku, gdy transport pasażerów i towarów odbywał się głównie pociągami. Obecnie większość transportu odbywa się samochodami i dlatego wzrosło znaczenie mostu drogowego. W Uhowie mamy to szczęście, że mamy podwójny most kolejowy i most drogowy. Mamy dobre połączenie z całym światem.

                                                                                                                                                                                                Most kolejowy

Pierwszy most kolejowy w Uhowie zbudowano w 1860 roku, w ramach budowy linii warszawsko – petersburskiej. Linia ta łączyła Warszawę z Petersburgiem, stolicą Cesarstwa Rosyjskiego. W grudniu 1862 roku ukończono budowę całej trasy: Petersburg – Gatczyna – Ługa – Psków – Dyneburg –Wilno – Białystok – Łapy – Warszawa. Tego samego roku kolej oddano do użytku. Była to druga linia kolejowa na ziemiach ówczesnego Królestwa Polskiego. W odróżnieniu od kolei warszawsko-wiedeńskiej (pierwsza linia kolejowa na ziemiach Królestwa Polskiego; rozstaw szyn 1435 mm), kolej warszawsko-petersburska miała rosyjski rozstaw szyn – 1524 mm.Z racji tego, iż był to okres powstania styczniowego, w sierpniu 1863 roku, polscy powstańcy założyli pod jednym z przęseł minę, którą dostrzegli żołnierze rosyjscy. Most został częściowo zniszczony w 1915 roku przez wycofujących się Rosjan. Do kolejnej destrukcji doszło w sierpniu 1920 roku, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, po bitwie warszawskiej. W jego odbudowie, w roku 1922, udział brało Wojsko Polskie.W latach 30. XX wieku most kolejowy w Uhowie miał rozpiętość 166 m i wys. 9 m. Zbudowany był z żelaza i drewna.W czasie II wojny światowej, wycofujące się wojska znów zdewastowały ten most. 30 lipca 1944 r. Niemcy podpalili Uhowo i wysadzili most na Narwi. We wrześniu 1939 roku most został znów wysadzony przez wycofujące się jednostki polskie.  30 lipca 1944 r. Niemcy podpalili Uhowo i wysadzili most na Narwi. Ciągłe niszczenie i wysadzanie mostu na Narwi, podczas różnych wojen i bitew, przez kolejne, wycofujące się wojska, spowodowane było tym ,że był on ważnym punktem strategicznym. Po II wojnie światowej, na moście kolejowym w Uhowie był tylko jeden tor. Do pociągu czekającego na bocznicy w Łapach, do maszynisty dosiadał robotnik, który miał za zadanie dopilnować, by pociąg prze most na Narwi przejechał bardzo powoli.

Więcej informacji o Uhowie i mostach znajdziecie Państwo w Filii Bibliotecznej w Uhowie.