13 grudnia br. przypada 40. rocznica bezprawnego wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. W celu upamiętnienia tego wydarzenia Biblioteka Publiczna w Łapach przygotowała wystawę zatytułowaną „Stan wojenny – wspomnienia po latach”. Przypomina ona atmosferę towarzyszącą tamtym dniom. Stan nadzwyczajny został wprowadzony niezgodnie z konstytucją i przyniósł wiele obostrzeń. W jego konsekwencji zawieszono działalność NSZZ „Solidarność”, wprowadzono godzinę milicyjną i zakaz poruszania się po kraju, a tysiące działaczy antykomunistycznej opozycji internowano w ośrodkach odosobnienia lub poddano inwigilacji.
Jedną z form represji było internowanie w trzynastu Wojskowych Obozach Internowania 1711 opozycjonistów wytypowanych przez Służbę Bezpieczeństwa. Ekspozycja przybliża historię obozów, cel ich powstania oraz codzienne życie osadzonych w nich osób. Internowani zarówno w WOI, jak i w tzw. ośrodkach odosobnienia, wykorzystując dostępne materiały, wykonywali różnego rodzaju rękodzieła: koperty, pieczątki, krzyżyki, obrazki, kartki pocztowe i okolicznościowe. Na wystawie można obejrzeć zachowane tego rodzaju pamiątki. Pochodzą one, podobnie jak inne prezentowane materiały, publikacje i fotografie, ze zbiorów prywatnych Przewodniczącego Rady Miejskiej w Łapach Pana Sławomira Maciejewskiego. Dzięki jego uprzejmości można również zobaczyć nadawany przez Prezydenta RP Krzyż Wolności i Solidarności (wraz z legitymacją wydaną dla osoby odznaczonej) oraz pamiątkowy medal „Chwała Niepokornym”, którym zostali uhonorowani działacze białostockiej opozycji w 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.
Ważnym wątkiem wystawy jest przypomnienie sylwetki oraz działalności związanego z Łapami Jana Beszty-Borowskiego – twórcy rolniczej „Solidarności” w północno-wschodniej Polsce, posła na Sejm X kadencji, uczestnika obrad Okrągłego Stołu, autora książki pt. „Pół wieku zarazy 1944-2000. Moje zapiski faktów i refleksji”. Wyjątkowe miejsce wśród zgromadzonych eksponatów zajmuje drewniany krzyż, który towarzyszył mu w czasie działalności opozycyjnej.
Ekspozycję wzbogacają pamiątki związane z działalnością NSZZ „Solidarność”, które zostały udostępnione przez Pana Stanisława Kochanowskiego. Są to plakaty, ulotki, proporczyki, a także pamiątkowy medal, ryngraf i opaska na ramię z logo „Solidarności”.
Wystawa stała się okazją do zaprezentowania części bogatej kolekcji wydawnictw drugiego obiegu znajdującej się w zbiorach biblioteki. Należą do nich druki wydawane poza cenzurą przez nielegalne wydawnictwa lub osoby prywatne w latach 70. i 80. XX w. Wśród eksponowanych egzemplarzy na szczególną uwagę zasługują publikacje zawierające homilie i kazania ks. Jerzego Popiełuszki. Całość wystawy uzupełniają pochodzące z bibliotecznego księgozbioru książki, które tematyką nawiązują do wydarzeń związanych ze stanem wojennym.
Jednym z ważniejszych elementów ekspozycji jest spot „Stan wojenny. OBEP Kraków” wyświetlany na ścianie w trybie ciągłej projekcji. Materiał przygotowany przez Oddział Biura Edukacji Publicznej IPN w Krakowie ma przypominać o wydarzeniach zapoczątkowanych 13 grudnia 1981 roku.
Wystawę „Stan wojenny – wspomnienia po latach” można oglądać w holu na parterze i I piętrze biblioteki do końca stycznia 2022 roku. Serdecznie zapraszamy!
