Uniwersytet Trzeciego Wieku jest placówką dydaktyczną dla osób w podeszłym wieku. Naturalnie, nie jest to uczelnia, nie ma więc charakteru akademickiego, nie zdaje się egzaminów, ani nie otrzymuje stopni naukowych (choć niejednokrotnie takie placówki powstają także przy ośrodkach akademickich, wykorzystując kadrę naukową uczelni), ale spełnia znakomitą rolę w dziedzinie kształcenia dorosłych (kształcenia ustawicznego) i pomocy w ich samokształceniu, a co za tym idzie dąży do poprawy jakości życia osób starszych.
Idea Uniwersytetów III Wieku jest stosunkowo młoda. Zrodziła się we Francji w 1973 roku, kiedy to przy Uniwersytecie w Tuluzie utworzono placówkę dydaktyczną dla osób starszych właśnie nazwaną Uniwersytetem Trzeciego Wieku1. Idea szybko rozpowszechniła się po całej Europie i wielu krajach zaczęły powstawać podobne placówki. Już w 1975 r. w Warszawie powstał pierwszy w Polsce Uniwersytet III Wieku. Obecnie w Polsce działa ok. ok. 130 Uniwersytetów III Wieku. W większości prowadzonych przez stowarzyszenia, zajmujące się działalnością popularnonaukową oraz kulturalno-rekreacyjną, prowadzące odczyty, wykłady, panele dyskusyjne, lektoraty językowe, ale także zespoły twórcze, np. literacki, pamiętnikarski, plastyczny, muzyczny. Zajmują się one także rehabilitacją ruchową, rekreacją, organizowaniem obozów i wycieczek.
W wypadku stowarzyszeń osoby uczestniczące w zajęciach wnoszą przy zapisie niewielką roczną składkę. Powołują oni Samorząd Słuchaczy, który bierze na siebie wiele spraw organizacyjnych.
W Łapach Uniwersytet organizuje się przy Bibliotece Publicznej. Z czasem może się usamodzielnić i powołać odrębne stowarzyszenie, jeśli taka byłaby wola Słuchaczy.